FERRUM Candens

FERRUM Candens

seu Ferri candentis iudicium, purgationis genus medio aevo celebre, quo quis innocentiam suam tuebatur, nudâ manu ferrum candens deferendo, hac illaesâ, ritûs origine e veteri Ethnicorum superstitione, de qua Sophocles in Antigona, cum ait:

Η῾μεῖς δ᾿ ἕτοιμοι κᾂν μύδρους ἁιρεῖν χεροῖν,

Καὶ πῦρ διέρπειν καὶ θεοὺς ὁρκομωτειν κλ.

Nos etiam parati sumus vel ferrum candens tollere manibus,

Et per ignem ambulare, et per Deos iurare etc.

Danis Iern-byrd vel Iarn-byrth, ut est apud Isaac. Pontan. in Daniae Descript. p. 772. Spectavit autem eos, qui vel ob aetatem, vel ob aegritudinem aliquam duellum inire non poterant: praesertim vero liberos homines, sicut Aqua rusticos. Apud Aragonenses tamen villanos quoqueve spectasse, videtur innuere Charta Sanctii Regis Aragon. apud C. du Fresne Gloss. Porro Monachis, et Clericis id purgationis genus usitatum fuisse, uti Duellum saecularibus, ex vet. Not. apud Charlon. Notis ad Hist. Inculism. Corliaei, idem docet Pachymeres Hist. l. 1. c. 12 eum, qui ad hoc Iudicium se offerebat, triduano prius ieiunio et oratione sumptaqueve S. Eucharistiâ, se parare consuevisse; custoditum interim, et manu velo obvolutâ, cui sigillum adponebatur, ne quis eam unctionibus, adversus ignis sensum roborantibus, muniret: tum productum in medium, arrepto nudâ manu ignito ferro, ter definitum spatium emensum esse, tradit; id quod etiam firmant LL. Aethelstani Regis Saxonic. c. 23. et Sveno supra laudatus, qui tamen, non ante initum iudicium, sed post illud peractum, per triduum continuum, obsignatam manum fuisse servatam, docet. Addit praeterea idem Pachymeres, μύδρον hunc seu ignitum istud ferrum ἅγιον, sanctum, appellatum, quod a

Sacerdote benediceretur, ut colligitur ex Honorio Augustod. l. 1. c. 18. oratione, quam recitant Aventin. Ann. Boior. l. 4. Lambard. in Gloss. ad LL. Saxonic. in voce Ordalium, et Goldast. Rer. Alemann. Tom. II. Interdum vero chirothecae formam habuisse ferrum hoc. auctor est Saxo Gramm. Hist. Danic. l. 10. p. 171. Asservatum aucem esse, in iis Templis Monasteriisqueve, quae eiusmodi iudiciorum vulgarium ius habebant, habetur in Charta Fontanellensi A. C 1082. nuper edita, inter Concilia Ecclesiae Rotomag. Iam vero Ritus omnes ac Cerimonias, quibus istiusmodi Iudicium preagebatur, suggerunt LL. Adelstan Regis apud Brompton. p. 856. Concilium Grateleanum, A. C. 928. can. 7. Andr. Svenonis Archiep. Lundensis LL. Scanicar. l. 7. c. 15. Alii, magno numero laudati Carolo du Fresne in Gloss. Prohibuêre tandem purgationem hanc aliasqueve consimiles Fridericus I. Imp. in LL. Sic. l. 2. tit. 31. Iacobus I. Rex Aragoniae, in Foris Oscae A. C. 1247. Alexander II. Rex Scotiae, in Statut. c. 7. §. 3 etc. ex Pontificibus, Steph. Alexander III. Innocentius III. Honorius III. Alii. In Dania, Suonem Ottonis, qui Rex Daniae dictus est A. C. 981. postquam Christi fidem recepit, duello abrogato, decrevisse, ur igniti ferri gestatione postmodum se purgarent, tradunt Saxo Gramm. l. 10. et Ericus Upsaliensis Hist. Suec. l. 1. extr. Quando autem ibidem Ferri Iudicium abolitum sit, pluribus expendit Olaus Wormiius in Monumentis Danicis l. 1. c. 11. etc. Vide quoqueve infra Ordalium, Purgatio et Staca; nec non ubi de Iuramento: De modo vero per Ferrum candens excaecandi supra in voce Abacinatus.